„Aniele Boży, Stróżu mój, Ty zawsze przy mnie stój: rano, wieczór, we dnie, w nocy, bądź mi zawsze ku pomocy. Strzeż duszy i ciała mego, i zaprowadź mnie do żywota wiecznego. Amen.”

To jedna z pierwszych modlitw, których uczymy się w dzieciństwie. Później, kiedy dorastamy, przechodzi zwykle do lamusa razem z lalkami i samochodzikami. Może wydaje się nam zbyt prosta lub wręcz zbyt infantylna jak na dorosłego człowieka. A może z wiekiem ustaje w nas wiara w duchy czyste, stworzone przez Boga. Tymczasem, co roku u progu jesieni liturgia Kościoła przypomina nam o istnieniu aniołów, ich funkcji i znaczeniu. 29 września obchodzimy święto św. Archaniołów Gabriela, Michała i Rafała, a 2 października przypada wspomnienie Aniołów Stróżów.

Podstawą naszej wiedzy o aniołach jest naturalnie Pismo Święte. Katechizm Kościoła Katolickiego definiuje anioły jako istoty duchowe, nieposiadające ciała. Samo słowo: „anioł” oznacza „zwiastuna”, więc nazwa tych istot zawiera w sobie ich funkcję: zwiastowania, w domyśle „woli Bożej”, a zatem pośredniczenie pomiędzy Bogiem a ludźmi.

Aniołowie nie są w centrum Bożego Objawienia, ale są jego ważnym elementem. Pojawiają się zarówno w Starym jak i w Nowym Testamencie. Aniołowie towarzyszą Izraelowi w czasie wyjścia z Egiptu: „Oto Ja posyłam anioła przed tobą, aby cię strzegł w czasie twojej drogi i doprowadził cię do miejsca, które ci wyznaczyłem.” (Wj 23, 20). O strzegących nas aniołach mówi też m.in. Psalm 91 „swoim aniołom nakazał w twej sprawie, aby cię strzegli na wszystkich twych drogach” (Ps 91, 11). Stąd mamy określenie „aniołów stróżów”. Pismo Święte używa imion indywidualnych wobec trzech Archaniołów, ale także określeń zbiorowych, jak Cherubini, Serafini czy Potęgi. Jeden z trzech znanych z imienia aniołów: Archanioł Rafał pojawia się na kartach księgi Tobiasza: jest przewodnikiem młodego bohatera w jego wędrówce i to za jego sprawą Tobiasz-ojciec odzyskuje wzrok, co staje się oczywistym, kiedy uświadomimy sobie, że imię „Rafał” oznacza „Bóg uzdrawia”. Aniołowie powracają w licznych psalmach i wizjach prorockich, m.in. proroka Daniela (m.in zob. Dn 7, 9-10), jako ci, którzy służą Panu i adorują Jego oblicze. Jakubowi przyśniła się drabina, po której wchodzili i schodzili aniołowie. Do tej historii odnosi się pośrednio Pan Jezus w rozmowie z Natanaelem, któremu obiecuje, że zobaczy aniołów „wstępujących i zstępujących na Syna Człowieczego” (J 1, 51).

Chronologicznie, według układu ksiąg Pisma kolejnym archaniołem, którego poznajemy z imienia jest Gabriel, któremu przypadła w udziale nadzwyczajna funkcja: zwiastowanie Maryi radosnej wieści o Jej cudownym macierzyństwie. „Mocą moją Bóg” oznacza imię drugiego archanioła. Też idealnie oddaje jego funkcję. Odwiedza Maryję w Jej domu, ogłasza nowinę, ale także pozdrawia Ją, podkreślając Jej doniosłą pozycję w dziejach zbawienia i to on uspokaja Maryję, żeby się nie bała, ale ufała Bogu.  Pamiętajmy, że to właśnie słowa Gabriela powtarzamy modląc się na różańcu, a także w południe, gdy wspominamy tajemnicę Wcielenia. Niedługo po Zwiastowaniu we śnie przychodzi do Józefa anioł i zachęca go zaniechania planu oddalenia brzemiennej Maryi (Mt 1, 20-25).

Księga Apokalipsy ukazuje zwycięską walkę Archanioła Michała z szatanem. Zwycięża mocą swojego imienia „Któż jak Bóg”. Walczący Michał ma nam nieść pocieszenie, że nie jesteśmy sami, że jest wiele sił dobra, które nam sprzyjają, ale jest też pewnym wzorem w naszej nieodzownej walce z mocami diabła w codziennym życiu. Pamiętamy jeszcze jedną walkę anioła, tym razem ze Starego Testamentu, z Księgi Rodzaju – tu Jakub walczy z Bożym Aniołem i zostaje przez niego pobłogosławiony.

Aniołowie towarzyszyli Panu Jezusowi od poczęcia aż po Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie. Przy narodzeniu wyśpiewywali Mu glorię, na pustyni służyli Mu, to oni w postaci mężczyzn w bieli obwieścili niewiastom o poranku wielkanocnym, że Jezus Chrystus zmartwychwstał.

Świadomość, że jest obok nas zawsze ktoś jest, kto w ciszy szepce, co należy robić, i komu winniśmy się podporządkowywać, ale i wierzyć . Ta obecność aniołów powinna napełniać nas nadzieją i pokojem, niezależnie od wydarzeń powszedniego dnia.

A wy, zastępy Jasnych Duchów,
Opieką swoją nas otoczcie
I wyjednajcie nam u Boga,
By dał nam radość nieba z wami.

(z hymnu do Archaniołów)

Źródła:

Jan Paweł II: o aniołach i szatanie. Opr. A. Sujka., Kraków 2009.

Pismo Św. Starego i Nowego Testamentu, Poznań 2000.